Çocuğun oyunlarına, etkinliklerine bazen onun tarafından hayal edilen bir oyun arkadaşı dahil olur. Hayali arkadaşlar, genellikle 3-5 yaşları arasında ortaya çıkar. Bu yaş aralığında çocuklarda sık rastlanan, olağan bir durumdur.
Hayali arkadaş, çocuğun bir oyuncağı, fantastik özellikleri olan bir figür, görünmez bir arkadaş gibi pek çok farklı şekilde olabilir. Çocuğun sosyal ilişki kurabileceği bir arkadaş rolünde olabilir, farklı roller alabilir. Çocuğun hayal gücüne bağlıdır ve dolayısıyla çocuğun iç dünyasından da pek çok durum ve duyguyu yansıtır.
Hayali arkadaşın varlığı, çocuğun sorunlarıyla baş edebilmesine yardımcı olabilmekte, gelişim sürecini desteklemekte, sosyal ve duygusal anlayış geliştirmesine katkı sağlayabilmektedir. Ebeveynler, çocuklarının hayali bir iletişim içerisinde olmasından endişe duyabilirler, ancak küçük çocuklarda hayal ve gerçek arasındaki ayrım henüz netleşmemiştir. Buna rağmen, aslında çocuklar hayali arkadaşlarının gerçek olmadığının da farkındadırlar, bu bir “-mış gibi” oyunudur.
Ebeveynlerin, çocuklarının hayali arkadaşı ile olan iletişimine kendilerinin hangi durumlarda, ne kadar ve nasıl dahil olması gerektiği ile ilgili soruları olabilir. Çocuk kendisi anlatmadığı sürece, hayali arkadaşı hakkında fazla soru sormamak, kendinizden yorum katmamak, müdahale etmemek gerekir. Çocuğunuz size gelip hayali arkadaşından bahsedebilir, onu ilgiyle dinleyerek hayali arkadaş üzerinden yansıtılanlar, duygular ve ihtiyaçları anlamaya çalışabilirsiniz. Çocuğunuz tarafından, sizin de hayali arkadaşıyla iletişime geçmeniz gereken durumlar oluşturulabilir. Kabul edici olup, bu arkadaşıyla çocuğunuz aracılığıyla iletişime geçiyormuş gibi davranabilirsiniz. Çocuğunuz, evde uygun görülmeyen davranış ve sözlerinin sorumluluğunu hayali arkadaşına yükleyebilir. Ebeveynin, evin kurallarına bu arkadaşın da uyması gerektiği hakkında bilgi vermesi uygun olur.
Hayali arkadaş, çoğunlukla çocuk ilkokula başladığında unutulur, bir yere gider, bir şekilde yok olur. Bazı durumlarda daha büyük yaşlarda da hayali arkadaş devam edebilmektedir; bu durumlar bir soruna işaret ediyor olabilir. Hayali arkadaş çocuğun tüm sosyal ihtiyacını karşılamaz; hangi yaşta olursa olsun, çocukların sağlıklı sosyal ortamlarda bulunması ve sosyalleşmesi desteklenmelidir. Çocuğun gerçek arkadaşları ile iletişim kurmak yerine sadece hayali arkadaşını tercih etmesi istenen bir durum değildir. Hayali arkadaşlar da her zaman çok uyumlu olmayabilir, bazı çocuklar hayali arkadaşlarını korkutucu veya rahatsız edici bulabilirler. Böyle bir durumda tahmin edersiniz ki asıl korkutucu veya rahatsız edici olan aslında var olmayan hayali arkadaş değil, onun yansıttığı durumdur. Çocuğunuzun davranışları hakkında endişeleriniz olduğunda uzmanlardan yardım almanız önemli.